چون کیفیت روغن موتور مستقیماً روی عمر موتور و عملکرد ماشین تأثیر داره. برای اینکه بفهمی آیا روغن داخل موتور هنوز خوبه یا نیاز به تعویض داره، باید چند مورد رو بررسی کنی:
1. رنگ و شفافیت روغن
- روغن سالم: رنگ قهوه‌ای روشن تا عسلی، نسبتاً شفاف.
- روغن کهنه یا آلوده: تیره (قهوه‌ای سوخته یا سیاه) و کدر، ممکنه دوده یا آلودگی دیده بشه.
- توجه: بعضی موتورهای دیزلی یا موتورهایی که تازه سرویس شده‌ن ممکنه سریعاً رنگ روغنشون تیره شه؛ این همیشه نشونه خرابی نیست.
2. ویسکوزیته (غلظت روغن)
- وقتی روغن رو با میله اندازه‌گیری (گیج) بررسی می‌کنی، چند قطره بین انگشت شست و اشاره بمال:
- روغن خوب: نرم، لغزنده و بدون ذرات ریز.
- روغن بد: رقیق یا خیلی چسبنده، یا دانه‌دانه (نشونه آلودگی یا ترکیب با آب یا ضدیخ).
3. بوی روغن
- روغن خوب: بوی خنثی یا کمی بوی روغن معمولی.
- روغن خراب یا سوخته: بوی تند، شبیه سوختگی یا دود. این نشون‌دهنده حرارت زیاد یا مشکل در موتور می‌تونه باشه.
4. سطح روغن (با گیج)
- اگر سطح روغن خیلی پایین باشه، حتی اگر کیفیتش خوب باشه، باید مقدارش رو تنظیم کنی.
- اگه سطحش بالاتر از حد مجاز باشه، احتمال وجود بنزین یا آب در روغن وجود داره (خیلی مهمه).
5. مسافت طی‌شده از آخرین تعویض روغن
حتی اگر ظاهر روغن خوب باشه، اگه بیش از ۵ تا ۱۰ هزار کیلومتر (بسته به نوع روغن و ماشین) از تعویض قبلی گذشته، بهتره عوضش کنی.
6. تست حرفه‌ای با نوار تست یا آنالیز آزمایشگاهی
- بعضی تعمیرگاه‌ها نوار تست دارند که در تماس با روغن، کیفیتش رو بررسی می‌کنه.
- برای خودروهای گران‌قیمت یا شرایط خاص، می‌شه نمونه روغن رو آزمایشگاهی فرستاد (تحلیل سطح اسیدی، فلزات، آب، سوخت).